Buitencommando's en De Plantage

Een groot aantal gevangenen werkt aan de bouw van immense ondergrondse vliegtuigfabrieken. 0ok moeten gevangenen na luchtaanvallen met gevaar voor eigen leven blindgangers demonteren. (Himmelfahrtkommandos).

Een groep vrouwen uit het vrouwen-concentratiekamp Ravensbrück, onder wie ongeveer 200 Nederlandse, wordt op transport gesteld naar Dachau. Het kamp zelf krijgen zij niet te zien, want zij worden ondergebracht in München, dichtbij de Agfafabriek waar zij te werk worden gesteld.

Door gebrek aan brandstof wordt nog slechts beperkt gebruik gemaakt van het crematorium. Van nu af aan worden de meeste doden begraven in massagraven op de nabijgelegen Etzenhausener Leiten (Leitenberg). In december 1944 breekt in het overvolle kamp een vlektyfusepidemie uit; in de komende maanden zal deze dikwijls tot 200 slachtoffers per dag eisen.

Van januari tot april 1945 komen 30.958 nieuwe gevangenen het kamp binnen. De overbevolking neemt catastrofale vormen aan. In een barak bedoeld voor 208 personen verdringen zich 1.600 mensen, en soms meer. Het Krankenrevier dat oorspronkelijk uit twee barakken bestond, moet tot negen blocks worden uitgebreid. In de laatste vier maanden voor de bevrijding wordt de dood van 13.158 gevangenen geregistreerd.

Recht tegenover het kamp, daarvan slechts gescheiden door een straatweg, lag een groot terrein waar proeven met landbouwkundige gewassen werden gedaan, “De Plantage” geheten. Alleen het bouwrijp maken van dit gebied kostte aan een groot aantal gevangenen het leven.

Vanuit het kamp gezien leek het geen onaardig commando, de Plantage; plantjes kweken, onkruid wieden, vlak bij het kamp, dicht bij de natuur. Dat dit een misvatting van de eerste orde was blijkt uit het dagboek van de Tsjechische arts Karel Kašak die daar de leiding had.

Het is maar aan heel weinig mensen gegeven geweest in het concentratiekamp een dagboek bij te houden. Voor de meeste gevangenen die constant door de SS en de voorlieden, de zgn. kapo’s werden opgejaagd en in de barakken geen enkele vorm van privacy kenden was dat vrijwel onmogelijk. Een van de weinigen die er wél in slaagde was onze landgenoot Nico Rost.